Dosya Sistemleri

Murat Yıldırımoğlu

 

Dosyalarımızın sabit disk ya da floppy disk üzerinde saklanabilmeleri ve oralardan okunabilmeleri-yazılabilmeleri için dosya sistemlerini kullanıyoruz. Microsoft işletim sistemlerini kullanan bilgisayarlarda dört adet dosya sistemi kullanılabiliyor:

 

1)      FAT16

2)      FAT32

3)      NTFS4

4)      NTFS5

 

FAT’in açılımı File Allocation Table, NTFS’in açılımı NT File System.

 

Yukarıda yer alan dört dosya sisteminin farklı özellikleri var. Şimdi bunlara bir bakalım:

 

FAT16

Bu dosya sisteminde maksimum 4 GB’lık disk bölümleri (partition ya da volume) tanımlanabilir. Bu dosya sistemi güvenli (secure) ve güvenilir (reliable) değildir. Güvenli olmaması bu dosya sisteminde ağ üzerinden geçerli olan paylaşım izinleri dışında, yerel olarak izinlerin verilemeyeceği anlamına gelir. Yani, makinenin başına oturan ve oturum açabilen (logon) bir kişi FAT16 sistemine sahip bölümlere erişebilir ve her şeyi yapabilir. Onu engelleyici hiçbir şey yapılamaz. Güvenilir olmaması ise bu dosya sisteminin daha kısa zamanda bozulabilmesidir. Ama FAT16 dosya sisteminin çok önemli bir avantajı vardır: Bütün işletim sistemleri tarafından tanınır. Microsoft’un bütün işletim sistemleri ((DOS, Windows 3.11, Windows 95-98-Me, Windows NT, Windows 2000, Windows XP) tarafından desteklendiği gibi Microsoft dışı işletim sistemleri (OS/2, Linux vb.) tarafından da desteklenir.

 

FAT32

FAT32 dosya sistemi FAT16 dosya sisteminin daha gelişmişidir. Burada tanımlanacak disk bölümü 2000 GB’a ( 2 TeraByte) kadar çıkabilir. Ama bu sistem de güvenli ve güvenilir değildir. Bu dosya sistemi yalnızca Windows 98, Windows 2000 ve Windows XP işletim sistemleri tarafından desteklenir. Diğer işletim sistemleri bu dosya sistemine sahip disk bölümlerine ulaşamazlar.

 

NTFS4

NTFS4, adından da anlaşılabileceği gibi NT’nin (ve sonraki işletim sistemleri olan Windows 2000 ve Windows XP’nin) desteklediği dosya sistemidir. Bu dosya sistemi hem güvenli, hem de güvenilirdir. Burada makinenin başına oturup oturum açan bir kişiye karşı bile dosyalarımızı koruma mümkündür. Ayrıca işlemlerini çok denetimli bir şekilde yapar ve sistemin kolay kolay bozulmasına izin verilmez. Dezavantajı ise DOS, Windows 3.1, Windows 95-98-Me işletim sistemleri tarafından tanınamamasıdır. NTFS’de tanımlanabilecek disk bölümü 12 Exa Byte’a (EB) kadar çıkabilir. ( 1 EB=1000 Peta Byte, 1 Peta Byte=1000 Tera Byte, 1 Tera Byte=1000 GB).

 

NTFS5

NTFS4’ün bütün özelliklerine sahiptir. Ek olarak disk kotası ve kriptolu dosya sistemini destekler. Ama yalnızca Windows 2000, Windows XP ve Service Pack 4 (ya da yukarısı) yüklü Windows NT tarafından tanınır.